آسمان پرستاره صحرای آفریقا

این تصویر پاناراما از آسمان شب، که به نظر می آید از چشم اندازی متروک و در کنار خشکی ای عظیم باشد. این نمایش باشکوه از پارک ملی تاسیلی، در قلب صحرای آفریقا در جنوب الجزایر ثبت شده است. بالای تخته سنگ ساییده شده و ماسه ای نمایشگاهی از جانوران آسمانی شامل، تنین یا اژدها، دجاجه یا قو، عقاب و عقرب در حال طلوع اند. سیاره حکمران برجیس، در میان ابرها، نزدیک افق و در مرکز عکس می درخشد این در حالی است که ابر ستاره ای راه شیری همچون کمانی از میان صورت فلکی قوس در بالای سنگ های عظیم، گذشته است. ستارگان درخشان و آبی رنگ دنب در دجاجه و نسرالطایر در عقاب، در کنار ستاره زرد رنگ قلب العقرب که خود نظیر مریخ است، در حال خودنمایی هستند. منجمان ماقبل تاریخ نیز حتما نظاره گر چنین آسمانی بوده اند. به علاوه، در مورد این ماسه سنگ های نمایشی باید گفت که، ناحیه تاسیلی که به دلیل سنگ نگاره های تاریخی شهرت دارد، قدمتی دارد از زمان نو سنگی که هوای منطقه مرطوب تر بوده است.

عکس از: Babak Tafreshi - TWAN

قله آتشفشانی ساریچو در سه بعد

از 400 کیلومتر بالای سیاره زمین، بیستمین هیئت خدمه اعزامی ایستگاه فضایی بین المللی(ISS ) میتوانستند شاهد یک رویداد قابل توجه از یک نقطه برتر باشند: فوران 12 ژوئن(22خرداد) قله آتشفشانی ساریچو(Sarychev ). آتشفشان فعال در سلسله جزایر کوریل(Kuril ) روسیه در امتداد شمال شرقی ژاپن قرار دارد. برای نشان دادن پرسپکتیو مداری، این منظره سه بعدی رنگی گیج کننده با ترکیب دو تصویر از ISS ساخته شده است و با عینکهای قرمز/آبی (قرمز برای چشم چپ) درک میشود. خصوصیات دود آتشفشان، یک ستون قهوه ای از خاکستر به همراه نوک ابر سفید و هموار شبیه حباب که شبیه میعان بخار آب است، در مرحله نزدیکی از انفجار به سمت داخل جو فرو رفته است. در پایین، یک ابر از خاکستر تیره متراکم به طرف پایین شیب آتشفشان سرازیر شده است. حدود 1.5 کیلومتر از خط ساحلی جزیره در تراز سطح زمین آشکار است. دود خارج شده خاکستر مطرح شده هیچ خطری برای بیستمین هیئت اعزامی خدمه ندارد، اما پروازهای خط هوایی تجاری از منطقه منحرف شد تا کمترین خطر برای نقص در موتورها توسط مکیدن خاکستر پیش نیاید.

Expedition 20 Crew - International Space Station, NASA

ابرهای ناکتیلسنت برفراز آلمان

گاهی اوقات روی زمین شب، ولی در آسمان روز است. هنگامی که زمین میچرخد تا جلوی خورشید را بگیرد، غروب آفتاب از زمین بالا می آید. بنابراین، هنگام غروب در روی زمین، هنوز نور خورشید به ابرهای بالایی میدرخشد. تحت شرایط معمولی، احتمالا یک غروب زیبا دیده میشود، اما ابرهای ناکتیلسنت (Noctilucent) غیرعادی آن قدر بالا حرکت میکنند که میتوانند به خوبی بعد از تاریکی دیده شوند. تصویر بالا هفته پیش از یک شبکه ابرهای ناکتیلسنت در قالب یک درخشش سفید ترسناک بعد از گرگ و میش، آنسوی یک زمین محلی نزدیک پاتسدام (Potsdam) در آلمان گرفته شده است. هر چند ابرهای ناکتیلسنت طبق نظریه، ترکیبی از خرده یخهای کوچک هستند، بقیه موارد درباره آنها ناشناخته است. ماهواره هایی شامل ادین (Odin) سوئدی و AIM ناسا برای کمک به مطالعه این ابرها پرتاب شده اند. آخرین مدارک نشان میدهند که دست کم بعضی ابرهای ناکتیلسنت نتیجه منجمد شدن آب اگزوز شاتلهای فضایی هستند.

ابر ملکولی بارنارد 68

این ستاره ها به کجا رفته اند؟ چیزی که احساس می شد یک حفره در آسمان باشد، اما هم اکنون منجمان می دانند یک ابر تاریک ملکولی است. در اینجا مرکزی غلیظ از غبار و گاز ملکولی وجود دارد که تقریباً تمامی طول موج نور مرئی ستارگان در پس زمینه را جذب خود کرده است. محیط های تاریک به ایجاد توده هایی از ابر های ملکولی کمک می کنند که برخی از آن ها سردترین و برخی منزوی ترین نقاط در عالم هستند. یکی از این سحابی های تاریک جذبی (فارسی) و مشهور، در نزدیکی صورت فلکی مار افسای قرار گرفته است که با نام بارنارد 68 شناخته می شود و شما می توانید آن را در تصویر بالا ببینید. مرکز بارنارد 68 که هیچ ستاره ای در آن قابل دیدن نیست، نسبتاً نزدیک است به طوری که تنها 500 سال نوری (فارسی) از ما فاصله، و نیم سال نوری هم پهنا دارد. این که چگونه ابر های ملکولی مانند بارنارد 68 شکل می گیرند هنوز معلوم نیست اما مشخص است که این ابر ها مکان های احتمالی شکل گیری ستاره های جدیدی خواهند بود. در حقیقت خود بارنارد 68 به تازگی قالبی رمبشی پیدا کرده است و در حال شکل دادن یک منظومه ستاره ای جدید در خود می باشد. این مسئله را با دیدن قسمت درونی این ابر در نور مادون قرمز (فارسی) می توان فهمید.

عکس از: FORS Team, 8.2-meter VLT Antu, ESO

راکت اطلس 5 به سمت ماه پرتاب می شود

این راکت به سمت ماه می رود. در تصویر بالا یک راکت عظیم الجثه اطلس 5 را می بینید که هفته پیش در سکوی پرتاب قرار گرفت تا شروع کننده اولین ماموریت از سری ماموریت های قمر زمین در طی 10 سال باشد. این راکت دو فضاپیما روباتیک را با خود حمل می کند. مدارگرد شناسایی ماه (LRO ) برنامه ریزی شده است تا در مداری به دور ماه قرار گرفته و نقشه بهتری را برای جستجوی یخ های مخفی و زیر خاک، از تنها قمر زمین تهیه کند؛ همچنین این مدارگرد باید تصاویر با کیفیت بالایی را برای ما ارسال کند. قدرت تفکیک بعضی از این تصاویر کمتر از 1 متر خواهد بود که این امر سبب به تصویر کشیدن مکان تاریخی فرود آپولو خواهد شد. داده ها و تصاویر اکتشافی به ما اجازه خواهند داد گزینه های شناخته شده بیشتری را از مکان های ممکن برای فرود فضانوردان روی ماه در آینده، داشته باشیم. ماهواره تخمین مختصات و رصد گودال های برخوردی ماه (LCROSS) برنامه ریزی شده است تا ضربۀ کنترل شده مرحله فوقانی راکت را با خاک ماه در سایه همیشگی یک گودال برخوردی نزدیک به قطب جنوب این قمر، بررسی کند. این ضربه که قابل روئیت با تلسکوپ های کوچک از روی زمین خواهد بود می بایست تا حدود 3 ماه دیگر رخ دهد.

عکس از: NASA

سراب ساحلی ماه

این تصویر شگفت انگیز از ماه در حال طلوع، از بالکن ساحلی نزدیک نیس در فرانسه، و با یک لنز تله در هفتم ژوئن ثبت شده است. لکه های تیره و شکل غریب ماه نارنجی، شکل موجودی فضایی را که خیره به کشتی در حال گذر می نگرد، برای عکاس یادآور شده بود. البته، تصویر آشفته ماه به دلیل شکست غیرعادی نور است که تصویری چندتائی یا سراب به وجود آورده است، این پدیده درست مانند ایجاد سراب در زمان طلوع و غروب خورشید است. این تاثیرات زمانی پدیدار می شوند که در لایه های مختلف جو اختلاف دمایی وجود داشته باشد، از این رو چگالی هوا و میزان بازتاب تغییر می یابد. هنگامی که برای مدتی میزان شکست نور در طلوع و غروب خورشید، در مسیر خط دید تغییر می نماید، سراب تشکیل و تصویر آشفته می گردد. برخی از این سراب ها با فلش سبز نیز همراه می شوند.

عکس از: Jean-Marc Audrin

اطلس ستارگان « دون هوانگ»

این نقشه‌ از آسمان نیمکره‌ی شمالی٬ بخشی از اطلس ستارگان دون هوانگ (یکی از موثر‌ترین مدارک در تاریخ علم نجوم) است. این اطلس قدیمی‌ترین اطلس ستاره‌ای کامل شناخته شده است که تاریخ آن به سال‌های 649 تا 684 پیش از میلاد می‌رسد و در سال 1907 در شهر دون هوانگ که در مسیر جاده‌ی ابریشم قرار دارد٬ کشف شد. تحلیل‌های اخیر و نقشه‌های به کار گرفته در آزمون صحت دقت این اطلس نشان می‌دهد که این اطلس موقعیت بیش از 1300 ستاره را نشانه گذاری می‌کند و به طور کلی 257 گروه ستاره‌ای و جمع اختری را نیز مشخص می کند. موقعیت ستارگان در این اطلس دستی با دقتی در محدوده‌ی چند درجه مشخص شده‌ است.در تصویر بالا که منطقه‌ی قطب شمال را نشان می‌دهد٬ آبگردان بزرگ صورت فلکی مدرن دب اکبر‌ در بخش پایین نقشه قرار دارد. 12 نقشه‌ی دیگرمناطق استوایی را در بخش‌های 30 درجه‌ای نشان می‌دهند و گروهی مشابه با صورت فلکی مدرن جبار را نیز در بر می‌گیرد. این اطلس در حال حاضر در کتابخانه‌ی بریتیش در لندن به منظور برپایی سال جهانی نجوم در معرض نمایش قرار دارد.

عکس از:(J.-M. Bonnet-Bidaud (CEA, Saclay

NGC 6240: کهکشانهای ترکیب شده

NGC 6240 لحظه کوتاهی از یک فاجعه کیهانی در آخرین گیر و دارش را نشان میدهد. این برخورد غول آسای کهکشان با کهکشان در 400 میلیون سال نوری دورتر از ما در صورت فلکی حوا واقع شده است. کهکشانهای ترکیب شده که یکی از روشنترین منابع در آسمان فروسرخ هستند، دنباله کشندی واپیچیده ای از ستاره ها، گاز، و غبار خارج کرده اند و متحمل انفجارهای آتشین تشکیل ستاره شده اند. و دو سیاه چاله ابرپرجرم هسته های اصلی کهکشانها با هم یکی میشوند، و یک سیاه چاله پرجرم تر بوجود می آید. به زودی، فقط یک کهکشان بزرگ باقی میماند. تصویر مهیج این منظره، ترکیبی از چندین طول موج است: تصاویر نور مرئی هابل از ستاره ها و گاز در نورهای آبی و سبز، به همراه رنگهای سرخ اثر انتشار فروسرخ از غبارها که توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر ثبت شده است، با هم ترکیب شده اند. این منظره بیش از 300000 سال نوری در فاصله تعیین شده NGC 6420 وسعت دارد.

Harvard-Smithsonian CfA. NASA / JPL-Caltech / STScI-ESA / S. Bush, et al

کشف ستارگان نوزاد در مرکز راه شیری

ستاره شناسان با کمک تلسکوپ فضایی اسپیتزر موفق شدند ستارگان تازه متولد شده ای را در مرکز کهکشان راه شیری شناسایی کنند. دانشمندان موسسه علوم سیارات فراخورشیدی ناسا در برنامه تحقیقاتی خود توانستند در قلب کهکشان مارپیچ راه شیری مجموعه ای آشفته از ستارگان، گرد و غبار، گاز و یک سیاه چاله بسیار بزرگ را شکار کنند.

این محققان با استفاده از رصدهای تلسکوپ فضایی اسپیتزر نشان دادند که شرایط مرکز این کهکشان بسیار آشفته است و بادهای ستاره ای بسیار پر قدرت و شوکهای موجی قوی این منطقه را احاطه کرده اند.

ستاره شناسان دریافتند که ستاره ها می توانند در این مکان آشفته و پر هرج و مرج شکل گیرند و متولد شوند این دانشمندان در این خصوص اظهار داشتند: "این ستاره ها شبیه به سوزنهایی در یک کومه کاه هستند. هیچ راهی برای رصد آنها با استفاده از نور مرئی وجود ندارد چرا که گرد و غبار زیاد این منطقه از راه شیری مانع عبور نور می شود. به همین منظور ما از دستگاههای فروسرخ تلسکوپ فضایی اسپیتزر استفاده کردیم."

هسته کهکشان راه شیری یک منطقه اسرارآمیز در فاصله حدود 600 سال نوری از زمین است. در این هسته در حدود 10 درصد از تمام گازهای موجود در کهکشان راه شیری جمع شده اند.

در تحقیقات اخیر، این دانشمندان موفق شدند بیش از 100 جسم ستاره ای بسیار جوان را شناسایی کنند که جوانترین آنها در حدود کمتر از یک میلیون سال سن دارد.

پایگاه خبری ماهنامه نجوم

M13 یک خوشه کروی بزرگ از ستاره ها

M13 یکی از مهمترین و شناخته شده ترین خوشه های کروی است. این خوشه کروی که با دوربین دوچشمی در صورت فلکی جاثی قابل رویت است، خیلی اوقات یکی از اولین جرمهای پیدا شده توسط منجمان کنجکاو آسمان در حال جستجوی شگفتیهای سماوی فرای بینایی عادی انسان است. M13 خانه بسیار بزرگی برای بیش از 100000 ستاره، با گستردگی بیش از 150 سال نوری، که در فاصله بیش از 20000 سال نوری ما قرار دارد، و سنی بیش از 12 میلیارد سال دارد، می باشد. در سال 1974 رصدخانه آرسیبو، یک پیام رادیویی درباره زمین به سمت M13 فرستاد. دلیل فراوانی کم ستاره های آبی سرگردان غیرعادی در M13 هنوز ناشناخته است. Danny Lee Russell

طلوع ماه بر فراز ترکیه

آیا ماه در نزدیک افق بزرگتر می شود ؟ خیر ؛ همانطور که در بالا می بینید ماه در تمام حالات در یک اندازه دیده می شود و اندازۀ ماه ربطی به موقعیت آن در آسمان ندارد. علت یا علل وهم عمومی ماه هنوز مورد بحث است. دو توضیح برجسته ای که تا کنون وجود دارند نیز وابسته به وهم اجسام در پیش زمینه است که می توانند افقی درست کنند که در آن به نظر می رسد ماه نزدیک تر از فاصله واقعی اش قرار گرفته است . در توضیح رایج این پدیده ، علت تفاسیر ذهنی از فاصله اجسام است که باعث می شود آن ها پهن تر به نظر برسند؛ اما توضیحی که به تازگی ارائه شده است ، تغییر واقعی فکوس ( کانونی شدن) چشم را علت اضافه شدن این فاصله وهمی می داند. در این دو راه ، قطر زاویه ای ماه همواره حدود 0/5 درجه است . در تصویر گذر زمان (time-lapse) بالا ( که در سال 2007 میلادی عکس برداری شده است ) زنجیره ای از ماه به وجود آمده که همراه با یک نوردهی برای مشخص کردن پس زمینه ای از خلیج ایزمیت (Izmit) در ترکیه دیده می شود. در چهاردهمین سالگرد ما ، ویراستاران تصویر روز نجوم سپاس خودشان را به تمامی یاری دهنده ها و مسئولین سایت های هم سو (مترجم) که برای کمک کردن در رساندن اعجاب های نجوم به میلیون ها نفر از مردم سراسر جهان تلاش داوطلابانه ای داشته اند، اعلام می دارند. بعلاوه از مسئولین سایت ترکیه ای هم سو با ما برای افزودن قابلیت روی تصویر تشکر می کنیم. عکس از: Tahir Sisman

تجمع سحابی های تاریک در اطراف B44

غبار تاریک در این ناحیۀ خوش عکس ستاره ای در جنوب آسمان ، توسط ستاره جوان و زرد رنگ قلب العقرب پر نور شده است. این تصویر که با زمینه ای باز از آسمان تهیه شده ، قسمتی از نوار مرکزی کهکشان راه شیری را که با غباری به نام رودخانۀ تاریک شناخته می شود ، نشان می دهد. این غبار مربوط به ستاره قلب العقرب می شود. در رأس رودخانه تاریک، غبار به شکل گره های چگالی ظاهر شده است . یکی از این گره ها که در نزدیک انتهای عکس بالا به تصویر کشیده شده ، B44 نام گرفته است. همچنین در سمت چپ و خارج از تصویر بالا ستارۀ قلب العقرب قرار گرفته است ؛ ستاره ای پر نور که تمام غبار به تصویر کشیده شده ، نور آن را بازتاب می کند و شما می توانید این بازتاب را به رنگ متمایل به زرد مشاهده کنید. نور ستاره آبی رنگی که در سمت چپ تصویر قرار دارد سحابی بازتابی آبی رنگی را در اطراف آن خلق کرده که IC 4605 نام گرفته. B44 و IC4605 در 500 سال نوری دورتر از ما و در صورت فلکی عقرب قرار گرفته است. عکس از: Thomas V. Davis .tvdavisastropix.com

ستارگان در مرکز کهکشانی

مرکز کهکشان راه شیری ما توسط ابرهای کدر گاز و غبار، از دید تلسکوپ های کنجکاو نور مرئی ، مخفی شده است. اما دوربین مادون قرمز تلسکوپ فضایی اسپیتزر در این منظره متحیر کننده از این غبار فراتر رفته است و ستاره های ناحیۀ شلوغ و پهناور مرکز را نشان می دهد. در این تصویر موزاییکی متشکل از تعداد بسیارزیادِ عکس های کوچک و لحظه ای که جزئیات آن نیز با رنگ کاذب نشان داده شده است؛ ستاره هایی در رنگ سفید متمایل به آبی دیده می شوند که پیرتر و آرام تر هستند. همچنین ابر هایی که از غبار ملتهب و متمایل به قرمز تشکیل شده است ، مربوط به ستاره های جوان و برانگیخته در نوزادگاه های ستاره ای می شوند. در همین مرکز راه شیری اخیراً قابلیت شکل گیری ستاره های نوزاد پیدا شده. محدوده این عکس حدود 900 سال نوری است که در آن مرکز عظیم راه شیری با فاصله 26000 سال نوری از ما به نمایش کشیده شده. این محدوده در آسمان شب و در اطراف صورت فلکی قوس دیده می شود. عکس از: Susan Stolovy (SSC/Caltech) et al., JPL-Caltech, NASA

SNR 0104 ؛ یک مظنون غیرعادی

SNR 0104 یک باقی­ ماندۀ نواختری با ظاهری غیرعادی است که در فاصلۀ 190.000 سال نوری از کهکشان همسایه­ مان، ابر ماژلانی کوچک، کشف شده است. گمان می­رود SNR 0104 یک ابر در حال انبساط باقی مانده از یک ابرنواختر نوع 1a باشد، انفجار گرماهسته­ ای هولناک̦ یک ستارۀ کوتولۀ سفید.

بررسی­ ها نشان می ­دهد که مشابه باقی­ مانده­ های نواختری نوع 1a در کهکشان خودمان، SNR 0104 نیز شامل مقادیر فراوانی از آهن باشد. اما برخلاف بعضی دیگر از باقی مانده­ های نواختری نوع 1a، مانند SN 1006 و کپلر و تیکو که به دقت بررسی شده ­اند، SNR 0104 ظاهری کروی ندارد و بسیار نامتقارن است و جت­ هایی قوی به بیرون پرتاب می­ کند. این تصویر سحرآمیز، ترکیبی از تصاویر پرتو X رصدخانۀ چاندرا به رنگ ارغوانی و تصاویر فروسرخ تلسکوپ فضایی اسپیتزر است که با رنگ­ های قرمز و سبز دیده می­شود. این تصاویر بازگوی این واقعیت هستند که انفجار ابرنواختری در محیطی پرچگال از یک منطقۀ ستاره­ ساز رخ داده است. کاری از : X-ray: NASA / CXC / Penn State / S.Park & J.Lee; Infrared: NASA / JPL-Caltech

سحابی گرد و خاکی عنبیه

این ابرهای غبار و گاز میان ستاره ای در فاصله 1300 سال نوری ما در منطقه پرورشگاه ستاره ای صورت فلکی قیفاووس شکوفا شده است. این سحابی گاهی اوقات سحابی عنبیه نیز نامیده میشود و همچنین به نام NGC7023 هم دسته بندی شده است، این تنها سحابی در آسمان نیست که تصوری شبیه گل در ذهن ایجاد میکند. اطراف آن ابرهای تیره غبار و گازهای مولکولی سرد هستند، و میتوان بقیه اشکال پیچیده و خارق العاده را که اکنون وجود دارند حدس زد. در داخل عنبیه، مواد سحابی گرد و خاکی، اطراف یک ستاره جوان و داغ را پوشانده اند. رنگ غالب پرنور منعکس شده از سحابی، آبی است، که مشخصه ویژه نور ستاره در حال انعکاس از بین دانه های غبار میباشد. رشته مرکزی تابش غبار کیهانی با یک نور ضعیف مایل به سرخ در عکاسی آشکار شده است، این نور توسط بعضی از دانه های غبار که پرتوهای فرابنفش نامرئی ستاره را به طور موثر به نور سرخ مرئی تبدیل میکنند، بوجود آمده است. رصدهای فروسرخ نشان میدهد که این سحابی امکان دارا بودن مولکولهای پیچیده کربن به نام PAH را دارد. در فاصله تخمین زده شده سحابی عنبیه، این منظره پهن قابل توجه حدود 30 سال نوری پهنا دارد. Alvin Jeng LightBuckets.com

لایه های حاصل فوران در اطراف اختروش کوچک

چه اتفاقی برای ماده ای می افتد که داخل سیاهچاله ای پر انرژی فرو می رود ؟ در مورد دجاجه X-1 ، شاید تنها مقداری از ماده واقعاً در سیاهچاله فرو می رود. اولین رویداد، ریزش گاز به درون سیاهچاله است که در آن گاز نه تنها با خودش بلکه با قرص پیوسته ای از مواد در حال چرخش به دور سیاهچاله برخورد خواهد کرد . که اثر آن قادر خواهد بود یک اختروش کوچک را در طیف الکترو مغناطیسی خود بر افروخته کند و همین طور فوران هایی (جت) پر انرژی تولید کند که دوباره مقداری از ماده فرو رفته ( در سیاهچاله ) را با سرعتی نزدیک به نور ، قبل از آن که بتواند به افق رویداد ساهچاله نزدیک شود به داخل کیهان برگرداند. ثبات فوران های یک ساهچاله ممکن است لایه های مسطحی را ایجاد کند که اخیراً نیز نمونه هایی از آن در کشف حلقه های اطراف دجاجه X-1 دیده شده اند. در بالای سمت راست تصویر ، یکی از این لایه ها دیده می شود که واقعاً توسط فورانی حاصل از اختروش کوچک دجاجه X-1 و سیاهچاله میزبان آن درست شده است .

عکس از: Steve Cullen .lightbuckets.com

بازسازی سیارک اروس

فضاپیمای روباتیک NEAR –شومیکر در فوریه ی سال 2000، سیارک اروس 433 را که در مداری میان زمین و مریخ به دور خورشید می گردد، ملاقات کرد. تصاویر با وضوح بالا از سطح و اندازه گیری هایی که توسط مسافت سنج لیزری NLR) NEAR) انجام گرفتند، به صورت تصویر تجسمی بالا که بر اساس مدل سه بعدی از صخره ی فضایی معلق طرح ریزی شده است، با هم ترکیب شدند. NEAR سبب شد دانشمندان کشف کنند که اروس یک جسم جامد واحد و ترکیبات آن تقریباً یکسان است، و این که طی سال های اولیه ی منظومه ی شمسی ما شکل گرفته است. هرچند معماهایی همچنان باقی اند مانند این که چرا برخی از صخره های روی سطح از هم پاشیده شده اند. در 12 فوریه ی 2001 مأموریت NEAR به پایان دراماتیکی منجر شد، هنگامی که به روی سطح سیارک سقوط کرد و آن قدری زنده ماند تا تحلیلی را از ترکیب سنگپوش سطح گزارش کرد. ناسا در دسامبر 2002 تلاشی ناموفق برای برقراری ارتباط با فضاپیما نمود که آن هنگام 22 ماه می گذشت که بر روی سطح سیارک آرمیده بود. NEAR احتمالاً برای میلیاردها سال به عنوان یادگاری از نبوغ انسان در گذر به هزاره ی سوم، بر روی سیارک باقی خواهد ماند. عکس از: NEAR Project, NLR, JHUAPL, Goddard SVS, NAS

عامل شکوفایی حیات در زمین: بمباران سنگین!

بر اساس یافته های جدید سوختن شهابسنگها در جو زمین و مریخ به تغییر ترکیبات جو این دو سیاره در جهت افزایش شانس میزبانی این دو برای پیدایش حیات منجر شده است.

زمین و دیگر سیارات و اقمار منظومه شمسی در اوایل تشکیل، در حدود 4 میلیارد سال پیش، مورد هجوم تعداد بسیار زیادی سنگهای سرگردان و دنباله دارها و سیارک ها قرار گرفته اند که با نام بمباران سنگین قدیمی شناخته می شود. بر اساس یافته های جدید سوختن شهابسنگها در جو زمین و مریخ در آن دوره به تغییر ترکیبات جو این دو سیاره در جهت افزایش شانس میزبانی این دو برای پیدایش حیات منجر شده است.

زمانی که شهابسنگی به جو سیاره وارد می شود، در اثر گرمای بسیار زیاد احتمال دارد که قبل از متلاشی شدن و یا برخورد به سطح زمین مقداری کربن دی اکسید و مولکول آب از تجزیه کانی های سطح سنگ آزاد شود، و دانشمندان حدس می زنند که آزاد شدن مولکولهای آب در جو زمین و مریخ می توانست به افزایش میزان بخار و "مرطوب تر" شدن جو منجر شود، همچنین افزایش دی اکسید کربن به عنوان یک گاز گلخانه ای می توانست باعث حفظ بیشتر انرژی خورشیدی و گرم شدن سیاره و در نهایت وجود اقیانوس های مایع شود.

پژوهشگران کالج سلطنتی لندن، با بررسی مقدار مواد سازنده و کانی های شاخص در 15 تکه شهابسنگ قدیمی که از مناطق مختلف زمین جمع آوری شده بود، و شبیه سازی اتفاقاتی که در زمان ورود سنگی فضایی به جو و بررسی میزان افزایش دی اکسید کربن و آب در دماهای بسیار بالا، مشابه دمای اطراف شهابسنگ در زمان ورود به جو، به نتایج جالبی رسیدند. در این پژوهش از تکنیک جدید "گرماکافت اف تی آی آر" که در آن با استفاده از نیروی الکتریسیته دمای سنگ را در زمان یک ثانیه به 20 هزار درجه سلسیوس می رسانند، و سپس مقدار گاز آزاد شده از نمونه را اندازه گیری می کنند.

پس از آزمایش مشخص شد که به طور میانگین در هنگام اعمال این انرژی به سنگ در حدود 12 درصد جرم سنگ به صورت بخار آب و حدود 6 درصد جرم سنگ به حالت دی اکسید کربن آزاد می شود. دانشمندان سپس به بررسی اطلاعات بدست آمده از بمباران سنگین پرداختند که در حدود 4 میلیارد سال قبل در یک بازه زمانی 20 میلیون ساله، میلیونها تن سنگ سرگردان فضایی به زمین و مریخ برخورد کرده اند، سپس با در نظر گرفتن این مقادیر محاسبه کردند که هرساله 10 میلیارد تن دی اکسید کربن و 10میلیارد تن بخار آب در جو دو سیاره آزاد می شد.

و بر این اساس، مقدار بخار آب و دی اکسید کربن آزاد شده زمین را به حد کافی مرطوب و گرم می کرد، تا جرقه پیدایش حیات در آن زده شود. افزایش مقدار این دو ترکیب در هر دو سیاره وجود داشته، ولی مریخ به خاطر اینکه مانند زمین سپر مقاومی در برابر بادهای خورشیدی مخرب نداشته جو خود را از دست داده، و همچنین به خاطر ضعیف تر شدن فعالیتهای آتشفشانی سردتر شده و امروزه نیز یخ های سیاره به خاطر پایداری در حالت جامد به قطبین عقب نشینی کرده اند . حامد پور خرسندی منبع Spaceref.com

ستارگان و غبار از میان اکلیل جنوبی

آنچه در این منظره‌ی تلسکوپی گسترده مشاهده می‌کنید٬ ابرهای غبار کیهانی است که از میان میدان‌ها‌ی غنی ستاره‌ای در نزدیکی مرز شمالی اکلیل جنوبی گسترش یافته است. این ابر که به صورتی موثر مانع عبور نور فواصل دور‌تر(ستارگان پس‌زمینه‌ی کهکشان راه شیری) می‌شود٬ احتمالا درفاصله‌ای کمتر از 500 سال نوری از ما قرار گرفته ‌است. پهنای چگال‌ترین بخش این ابرغباری در حدود 8 سال نوری است. در نوک این ابر (بالا٬ سمت راست) گروهی از سحابی‌های بازتابی زیبا با عنوان‌های NGC 6726, 6727, 6729 و IC 4812 مشاهده می‌شوند. نور آبی مشخصه نور تولید شده از ستارگانی داغ است که غبار کیهانی این نور را باز می‌تاباند. سحابی کوچکتر مایل به زرد (NGC6729) ٬ ستاره متغیر و جوان آر اکلیل جنوبی را احاطه کرده است. خوشه ستاره‌ای ‌کروی NGC6723 که در گوشه‌ی راست بالای تصویر‌ قرار دارد و به نظر می‌رسد بخشی از این گروه باشد٬ در حقیقت در فاصله‌ای در حدود 30000 سال نوری فراتر از ابر‌های غباری اکلیل جنوبی قرار دارند.

کاری از: Andrey Oreshko

لکه های خورشید در روزی ابری

در دوازده خرداد، ابرهای بر فراز اشتوتگارد آلمان شکافته شدند تا یک منظره نسبتا کمیاب لکه های روی خورشید را آشکار کنند. در واقع، دوره یازده ساله فعالیت خورشید هنوز در حداقل ترین مقدار شگفت آور خود است و سالهای 2008 و 2009 دارای کمترین لکه های شمرده شده از 1950 تا به حال هستند. آخرین پیشگویی این است که دوره جدید، دوره بیست و چهارم خورشید، بیشترین مقدار لکه های خورشید را در می 2013 (اردیبهشت 1392) زیر مقدار متوسط بدست می آورد. لکه های خورشیدی دوره بیست و چهارم در اینجا در منطقه AR1019 ثبت شده اند. قبلا، فقط دو منطقه فعال دوره 24 با لکه های خورشیدی، منطقه AR1017 و AR1018 ، در ماه می (اردیبهشت) دیده شده اند. (Stefan Seip (TWAN

VB10: سیاره ای بزرگ در حال گردش به دور ستاره ای کوچک

آیا یک سیاره میتواند به بزرگی ستاره ای که به دور آن میچرخد باشد؟ رصدهای اخیر مکشوف ساخته اند که ستاره Van Biesbroeck احتمالا یک سیاره بزرگ در نزدیکی خود دارد. این ستاره یک کوتوله سرخ کوچک بسیار تاریک در قدر هفده است که برای دیدن آن یک تلسکوپ لازم است، با این حال VB10 حدود 20 سال نوری ما قرار دارد. ستارهVan Biesbroeck قبلا به خاطر حرکت سریع به خصوصش در طول آسمان مشهور بود، آن قدر سریع حرکت میکند که میتواند قطر یک ماه کامل را فقط در حدود 1000 سال طی کند. به دلیل وجود جنبش در خط سیر VB10 ، منجمان میتوانند وجود یک سیاره با چندین برابر جرم مشتری را استنتاج کنند. ستاره VB10 ممکن است 10 بار پر جرم تر از سیاره کشف شده VB10b باشد، با این حال ستاره احتمالا آن قدر زیاد فشرده شده است که اندازه اش تقریبا با سیاره برابر باشد. این منظومه بوسیله خیال بافی یک هنرمند در بالا رسم شده است. چون ستاره های کم نور رده M مثل VB10 بسیار معمولی هستند، منظومه های سیاره ای که به دور آنها میچرخند، سیاره های را شامل میشوند که بزرگتر از ستاره مادرشان هستند، احتمالا بسیار معمولی تر از منظومه سیاره ای خود ما منظومه شمسی.

JPL-Caltech, NASA

رویارویی روح با خاک نرم مریخ

آیا روح می تواند خود را از خاک نرم روی مریخ ، رها سازد؟ سطح پیمای روباتیک روح همچنان در حال نوردیدن سرتاسر مریخ بود تا این که از ماه پیش در حالی که داشت سیاره سرخ را مورد بررسی قرار می داد ، به طور اتفاقی به خاک های نرم رسید. نگرانی این جا است که خاک ها آنقدر نرم و ضعیف هستند که روح نمی تواند خود را از آن ها آزاد کند . باید در آنجا باقی مانده و پس از آن شروع به یافتن جواب این سوال کند: که چگونه می تواند حرکت خود را در اطراف یک عارضه نا معقول مریخی ادامه دهد ، جایی که منطقه خانه نام گرفته است. در سمت چپ تصویر بالا، مقدمه حفر کردن چرخی را می بینید که تنها در حال چرخیدن است . همین موقع در قسمت دیگر ، چرخ سمت راست به چرخش خود ادامه نداده و توسط جستجوگر مکانیکی پنج ساله، کشیده شده است. در این فاصله سنگ ها و خاک فرسوده، پس زمینه خارجی را که در قسمت تپه های زوج دوردست قرار دارد ، پر کرده اند. NASA ادامه می دهد تا این حالت را بررسی کند اما هنوز مهندسین و دانشمندان نظر خود را در باره چگونگی استفاده از شش چرخ روح ، کامل نکرده اند . در سمت دیگر مریخ سطح پیمای دوقلوی روح ( فرصت ) به مسافرت دو ساله خودش در اطراف گودال برخوردی Endeavour ادامه می دهد.

عکس از: Mars Exploration Rover Mission, JPL, NASA

یک زبانه ی خورشیدی از دید سوهو

چگونه گاز می تواند بالای خورشید شناور باشد؟ میدان های مغناطیسی در هم پیچیده ای که از سطح خورشید قوس برداشته اند می توانند گاز یونیزه شده را به دام انداخته و آن را به شکل ساختارهای حلقوی عظیمی معلق نگه دارند. این قوس های باشکوه پلاسما به شکل زبانه بالای لبه ی خورشید دیده می شوند. EIT این تصویر دراماتیک و باجزئیات را که در نور منتشر شده از هلیوم یونیزه گرفته شده، درسپتامبر 1999 و به صورت آزمایشی از رصدخانه ی فضایی سوهو ضبط کرده است. تصویر، پلاسمای داغ را نشان می دهد که به شکل یک زبانه ی آتشین به سوی فضا گریخته و خود را از زندان مغناطیسی اش صد هزار کیلومتر بالاتر از خورشید آزاد می کند. این وقایع مهیب همواره تحت نظر هستند چرا که می توانند بیش از 100 میلیون کیلومتر دورتر بر سیستم های ارتباطاتی و نیروگاهی سیاره ی زمین تأثیر بگذارند. به تازگی خورشید ما به طور غیر عادی ای آرام شده است. عکس از: SOHO-EIT Consortium, ESA, NASA