مشتری بر فراز مدیترانه

تصویر بالا منظره ستاره ای زیبایی است که در آگست گذشته از ترکیه دیده می شد. در این پانوراما که به صورت دیجیتالی تصاویر آن به هم پیوسته اند، درخشش فانوس دریایی گلیدنیا (Gelidonya) در پس زمینه و بر فراز دریای آرام مدیترانه دیده می شود. در سمت چپ نیز، مشتری (پر نور ترین نقطه تصویر) درست در مقابل خورشید نسبت به زمین قرار گرفته است. مشتری با درخششی از قدر 3- ، پر نور تر از هر ستاره ای در آسمان است، حتی پر نور تر از سیاره مریخ که مقابله پر نور بسیار مشهور آن در آگست 2003 رخ داد. در سمت راست هم نواری از کهکشان راه شیری قرار گرفته که طی گذر از گرد و غبار جوی قسمت پایینی آن کم نور شده است. مشتری نزدیک به قسمت بسته ای از مدار بیضوی خود نسبت به خورشید قرار گرفته است بنابر این در مقابله سپتامبر 2010 خود، پر نور تر از هر وقت دیگر ظاهر خواهد شد

منبع:ماهنامه نجوم

رد ستارگان بر فراز اورگان

هنگامی که زمین به دور محورش میچرخد، به نظر میرسد که آسمان به دور ما میچرخد. این حرکت، حرکت روزانه(دورانی) نام دارد، که دنباله های متحدالمرکز زیبایی را که توسط ستاره ها در مدت زمان نوردهی رسم شده اند به وجود می آورد. کمانهای جزئی رد ستارگان بر فراز Grants Pass در اورگان(Oregan) ایالات متحده عکس برداری شده اند. در نزدیکی مرکز دایره ها قطب شمال سماوی(NCP) قرار دارد، نقطه ای در آسمان در مرکز همه کمانهای ستارگان که به آسانی شناسایی میشود. ستاره پولاریس(Polaris)، که به ستاره شمال معروف است، دایره روشن بسیار کوچکی نزدیک NCP ساخته است. حدود 12000 سال پیش، ستاره روشن نسر واقع، ستاره شمال بود، و در حدود 14000 سال دیگر، در حالیکه محور چرخش زمین به آرامی به جلو افتادن ادامه میدهد، نسر واقع دوباره ستاره شمال میشود.

منبع:ماهنامه نجوم

دوقطبی CMBR: شتاب گرفتن در عالم

زمین ما در سکون نیست و به دور خورشید حرکت می کند. خورشید هم پیرامون مرکز کهکشان راه شیری می گردد. کهکشان راه شیری در گروه محلی کهکشان ها گردش می کند. گروه محلی به سوی خوشه ی کهکشانی سنبله حرکت می کند. ولی همه ی این سرعت ها از سرعت حرکت این اجرام با هم نسبت به تابش مایکروویو زمینه ی کیهانی (CMBR ) کمتر است. در نقشه ی بالا که توسط ماهواره ی COBE از تمام آسمان گرفته شده است، تابش در جهت حرکت زمین انتقال به آبی دارد و در نتیجه داغ تر است، در حالی که تابش در سوی مخالف آسمان انتقال به سرخ داشته و سردتر است. نقشه نشان می دهد که گروه محلی با سرعت تقریبی 600 کیلومتر بر ثانیه نسبت به این تابش بسیار کهن حرکت می کند. چنین سرعت بالایی غیرمنتظره بوده و بزرگی آن همچنان بدون توضیح مانده است. چرا ما این قدر سریع حرکت می کنیم؟ چه چیزی آن بیرون است؟

منبع:ماهنامه نجوم

باقی مانده ابر نواختری E0102-72

این تصویر ترکیبی از طول موج های مختلف است که گسترش ابر باقی مانده از انفجار ستاره ای عظیم را نشان می دهد، این تصویر حاصل داده هایی در پرتو ایکس و نور مرئی است که توسط تلسکوپ چاندرا و هابل ثبت شده اند. این باقی مانده ابرنواختری که با نام E0102-72 شناخته می شود در فاصله 190000 سال نوری از ما در کهکشان همسایه، ابر ماژلانی کوچک، واقع شده است. E0102 که ناشر پرتوهای ایکس بسیار قوی است، توسط تلسکوپ چاندرا و اندکی پس از پرتاب این رصدخانه در سال 1999، عکسبرداری شد. این تصویر رنگی از E0102 و مناطق اطرافش، در مراسم بزرگداشت دهمین سالگرد چاندرا به همراه داده های مضاعف از این رصدخانه، منتشر شده است. تحلیل های انجام شده از داده ها حاکی از آن است که شکل کلی E0102 شبیه به استوانه ای ته باز است تا یک حباب کروی. این نتیجه بحث انگیز اشاره بر آن دارد که، انفجار سنگین ستاره ای سبب تشکیل ساختاری شده است که در سحابی های سیاره نما که حاصل ستاره های کم جرم هستند، مشاهده می شود. با توجه به مقیاس ابر ماژلانی کوچک، این میدان دید 150 سال نوری از آسمان را پوشش می دهد.

منبع:ماهنامه نجوم

رنگین کمان شاتل دیسکاوری

دسپینا، قمر نپتون

دسپینا(Despina) قمر کوچکی برای نپتون است. دسپینای حقیر، تنها با طول 148 کیلومتر، در تصاویری از فضاپیمای وویجر2(Voyager2) که در طول رویارویی اش با دورترین سیاره غول گازی منظومه شمسی گرفته بود، در سال 1368(1989) کشف شد. اما نگاه کردن به اطلاعات وویجر2 بیست سال بعد تمام شد، پردازش کننده تصویر مبتدی(و پروفسور فلسفه) آقای تد استریک(Ted Stryk) چیزی را که تا به حال فرد دیگری تشخیص نداده بود، کشف کرد: تصاویری که سایه دسپینا را هنگام عبور بر روی ابرهای آبی بالایی نپتون، نشان میدهند. منظره ترکیبی او از دسپینا و سایه اش ترکیب چهار فریم آرشیو شده هستند که در 24 آگوست 1989، به فاصله 9 دقیقه از هم گرفته شده اند. خود دسپینا بطور مصنوعی روشنتر شده است تا به راحتی دیده شود. در اسطوره شناسی یونان باستان، دسپینا دختر خدای دریا پوسایدن(الهه رومی نپتون)(Poseidon) است.

منبع:ماهنامه نجوم

سایه های زحل در اعتدال

در پی اعتدال ماه گذشته، سایه های غیر عادی و حلقه های تاریکی به دور زحل ظاهر شدند. در آن زمان ( اوایل آگوست) صفحه حلقه های زحل در امتداد نور خورشید قرار گرفت . همان طور که در بالا دیده می شود قمر تتیس سایه ای ایجاد کرده است که در انتهای راست تصویر قابل مشاهده است. زحل نیز سایه ای بسیار تاریک بر روی حلقه های سمت راست تصویر انداخته است. همچنین قسمتی از زحل با درخشش حلقه ها روشن شده؛ در اینجا نور خورشید توسط ذرات حلقه های نزدیک به زحل بازتاب شده است. تصاویر نزدیک به اعتدال سیاره زحل به منجمان این شانس را می دهد تا درباره سایه های غیر منتظره تحقیق کنند، که خود این امر می تواند آینده ناشناخته سیستم پیچیده حلقه های زحل را روشن کند. پیش بینی می شود مدارگرد روباتیک زحل (کاسینی) که این تصویر را تهیه کرده، نتواند اعتدال زحلی بعدی را، 15 سال دیگر، ببیند.

منبع:ماهنامه نجوم