فورانهای NGC1097

کهکشان عجیب NGC 1097 در فاصله 45 میلیون سال نوری از ما و در صورت فلکی جنوبی کوره، قرار گرفته است. همدم کوچک کهکشانی آن در پایین – سمت چپ مرکز کهکشان، قرار گرفته و به نظر می آید که در بازوهای مارپیچی این کهکشان پنهان شده است؛ اما به هر حال این ویژگی بخصوص کهکشان NGC 1097 نیست. در عوض، این تصویر با نوردهی بسیار زیادی توانسته است ویژگی کم نور این کهکشان یا همان فوران های مرموز آن را به تصویر بکشاند. یکی از این فوران ها در خارج از بازوهای پر نور کهکشانی و در پایین – سمت راست کهکشان دیده می شود. در حقیقت چهار فوران کم نور تر دیگر هم در تصاویر نور مرئی از NGC 1097 ، شناسایی شده اند. فوران ها با آثاری از موج پرتو های ایکس، در هسته این کهکشان هم دیده می شوند. اما ممکن است رد های فسیل شده و به جای مانده ازفوران ها، مربوط به ادغام یک کهکشان بسیار کوچک در این کهکشان مارپیچی بزرگ، در گذشته های دور بوده باشد. هسته NGC 1097 که عضوی از دسته سیفِرت می باشد (مترجم: دسته ای از هسته کهکشان ها که خطوط طیفی قوی بر اثر یونش زیاد گاز ها ایجاد می کنند) ، میزبانی برای یک سیاه چاله بسیار پر جرم شده است. مترجمان: علیرضا عظیمی و مهدی زمانی منبع:ماهنامه نجوم

پانورامای راه شیری تمام آسمان

اگر شما بتوانید به فاصله بسیار دوری از زمین بروید و به تمام آسمان بنگرید، چه چیزی خواهید دید؟ این هدف پروژه پانورامای راه شیری تمام آسمان 2(All-Sky Milky Way Panorama 2) آقای Axel Mellinger بود. تصویر بالا نتیجه یک گردآوری دیجیتال از بیش از 3000 تصویر، شامل بالاترین قدرت تفکیک پانورامای دیجیتال از تمام آسمان که تاکنون ساخته شده است، میباشد. یک نسخه بزرگنمایی فعل و انفعالی(interactive zoom)، دارای بیش از 500 میلیون پیکسل در اینجا یافت میشود. همه اجرام نجومی ثابت آشکار برای چشم غیرمسلح عکس برداری شده اند، که شامل همه صورتهای فلکی، همه سحابی ها، همه خوشه های ستاره ای میشود. علاوه بر این، میلیونها ستاره انفرادی نیز آشکار است، که بسیاری از آنها هزاران بار تاریک تر از آنکه یک انسان بتواند ببیند، هستند و همه و همه در کهکشان راه شیری خودمان قرار دارند. رشته تیره از توری غبار نوار مرکزی کهکشان راه شیری خودمان، در طول مرکز تصویر آشکار است. کهکشانهای اقماری ابر ماژلانی کوچک و بزرگ در پایین سمت چپ نیز آشکار هستند. این اولین باری نیست که دکتر Mellinger یک پروژه را انجام میدهد، نتایج اولین پروژه پانورامای راه شیری تمام آسمان او، که بوسیله فیلم عکاسی تهیه شده است در اینجا قابل رویت است. علیرضا عظیمی ماهنامه نجوم

گذر کاسینی فورانهای انسلادوس را نمایان میکند

سطح قمر زحل، انسلادوس، چه می‌گذرد؟ یخ فشان‌ها در حال فورانند! آرایه‌های غول‌پیکری از یخ در تصویر چشمگیری توسط فضاپیمای روبوتیک کاسینی هنگام گذر هفته‌ی پیش آن از کنار قمر انسلادوس نقش بسته. در تصویر بالا، آرایه‌های متعددی در حال برخاستن از دره‌های نوار-ببری در طول سطح ناهموار انسلادوس هستند. برخی از این فوران ها، که حتی در بخش تاریک هلال انسلادوس قابل مشاهده هستند، آن‌قدر بالا می‌آیند که نور خورشید را در خود بگسترانند. دیگر آرایه‌ها تقریبا در بالای تصویر، درست بر فراز بخش روشن این قمر قابل مشاهده اند. یخ فشان‌های شکاف‌های انسلادوس اولین بار در سال 2005 در تصاویر کاسینی کشف شد و از آن زمان تحت مطالعه دقیق قرار گرفت. ادامه‌ی تحقیقات در مورد این آرایه‌های یخی می‌تواند منجر به یافتن سرنخ ها‌یی از اقیانوس‌های زیر سطحی، کاندیدای وجود حیات در این دنیای یخی دور، شود. محمدحسین رحمانی منبع:ماهنامه نجوم

هلال زمین از دید فضاپیما رزتا

خداحافظ زمین. اوایل این ماه فضاپیما سیارات داخلی منظومه شمسی اِسا (ESA )، که با نام رزتا (Rosetta ) شناخته می شود نگاهی به راه طولانی طی کرده اش در سراسر منظوه شمسی انداخت و با بزرگنمایی بالا به سیاره مادر خود نگریست. در تصویر بالا، زمین فاز هلال خود را همراه با قطب جنوبش به نمایش کشانده است (مترجم: مسیر نهایی خروج موشک حامل این فضاپیما از جو زمین، بر فراز قطب جنوب واقع شده بود). رزتا که در سال 2004 میلادی پرتاب شد از جاذبه سیاره زمین به عنوان نیروی حرکتی خود برای رسیدن به سیاره ما قبل آن یعنی مریخ، استفاده کرد اما وعده گاه نهایی این فضاپیما، دنباله دار چوریماو – جرسیمینکُ (Churyumov-Gerasimenko ) خواهد بود که احتمالاً تا سال 2014 به آن می رسد. سال پیش این فضاپیمای رباتیک از کنار سیارک 2867 Steins گذر کرد و طبق زمان بندی در سال آینده هم از نزدیکی سیارک پر رمزوراز 21 Lutetia گذر خواهد کرد. اگر همه چیز خوب پیش برود روزتا در سال 2014 یک کاوشگر به سمت دنباله دار 15 کیلومتری چوریماو – جرسیمینکُ رها خواهد کرد تا بر روی آن فرود آید. مترجم: مهدی زمانی منبع: ماهنامه نجوم

شهاب در میان ابر‌های ماژلانی

این شهاب روشن در شب 24 ام آبان ماه در آسمان تاریک ساترلند آفریقای جنوبی درخشید. این شهاب بخشی از بارش سالانه‌ی اسدی است و از حضور ناگهانی و درخشان آن که به نور فلش عکاسی می‌ماند در حالی عکس گرفته شد که از میان دو ابر عبور می‌کرد. البته دو ابر در تصویر نیز در آسمان تاریک نیمکره‌ی جنوبی با چشم رویت می‌شوند- ابر‌های کوچک و بزرگ ماژلانی- قمر‌های کهکشانی راه شیری. اوج بارش شهابی اسدی امسال در 26 ام آبان ماه بود که زمین از میان جریان غباری از دنباله‌دار دوره‌ای تمپل- توتل عبور می‌کرد. آذر محمدآبادی منبع: ماهنامه نجوم

جزیره ای کیهانی از غبار

کهکشان درخشان NGC 253 یکی از پرنور ترین و پر غبارترین کهکشان های مارپیچی قابل روئیت است. بعضی ها به خاطر اینکه این جرم با تلسکوپ های کوچک هم دیده می شود نامش را کهکشان دلار نقره ای (Silver Dollar )، و بعضی ها به خاطر قرار گرفتنش در صورت فلکی جنوبی حجار، نامش را کهکشان حجار گذاشته اند. اولین نگاه به آن در سال 1783 میلادی و توسط کارولین هرشل (Caroline Herschel )، ریاضیدان ومنجم مشهور زمان خود صورت گرفت. این جزیره غباری کیهان، در فاصله 10 میلیون سال نوری از ما قرار گرفته و با وسعتی حدود 70 هزار سال نوری بزرگترین عضو گروه کهکشانی حجار است (نزدیک ترین گروه به گروه کهکشانی محلی ما). در این تصویر رنگی علاوه بر خطوط غبار مارپیچی، رگه های برجسته ای از غبار در حال بیرون آمدن از صفحه کهکشانی، همراه با خوشه های ستاره ای و ناحیه های شکل گیری ستارگان دیده می شوند. حجم بالای غبار باعث شکل گیری بیش از حد ستارگان شده و این امر به NGC 253 شکل ساختار یک کهکشان، که در حال متولد کردن ستارگان زیادی است، را داده. NGC 253 که همچنین به عنوان یک منشاء نیرومند از پرتوهای ایکس پر انرژی و پرتوهای گاما شناخته می شود، دارای سیاهچاله های پر جرمی در نزدیکی هسته کهکشانی خود است (مترجم: در واقع این سیاهچاله ها باعث ایجاد پرتو های گاما و ایکس قوی در این کهکشان شده اند). مترجم: مهدی زمانی منبع: ماهنامه نجوم

M57: سحابی حلقه

به نظر شبیه به حلقه ای در آسمان می رسد. صدها سال پیش ستاره شناسان متوجه یک سحابی با غیرعادی ترین شکل ظاهری شدند. و حالا این ابر گازی که M57 یا NGC 6720 نام دارد، به سحابی حلقه معروف شده است. حال می دانیم که این سحابی یک سحابی سیاره نما است، ابر گازی که در پایان حیات یک ستاره ی خورشید مانند خارج می شود. از آن جا که سحابی حلقه یکی از درخشان ترین سحابی های سیاره نمای آسمان است، می توان آن را با یک تلسکوپ کوچک هم در صورت فلکی شلیاق مشاهده کرد. سحابی حلقه تقریباً 4000 سال نوری دورتر از ما قرار گرفته و قطرش 500 برابر قطر منظومه ی شمسی ما است. در این تصویر که تلسکوپ فضایی هابل آن را در سال 1998 گرفته است، رشته های غبار و گلبول هایی دور از ستاره ی مرکزی قابل مشاهده هستند. این موضوع کمک می کند که دریابیم سحابی حلقه کروی شکل نیست بلکه استوانه ای شکل است. مترجم: بهدخت عرفانیان ماهنامه نجوم

مرکز M 83 از دید هابل تازه متولد شده

چه اتفاقی در مرکز کهکشان مارپیچی M 83 می افتد؟ M83 که به صورت عمودی به آن می نگریم یکی از کهکشان های مارپیچی نزدیک به کهکشان راه شیری خودمان است و در فاصله 15 میلیون سال نوری از ما قرار گرفته. نگاه عمیق تازه ترین تلسکوپ ها به مرکز M 83 نشان می دهد این مرکز یک ناحیه فعال و شلوغ است. همان طور که در تصویر بالا دیده می شود ستارگان جدیدی در حال شکل گیری هستند و رگه های غول پیکری از غبار تاریک در بین آن ها قرار گرفته اند. تصویر بالا توسط دوربین سوم میدان دید باز گرفته شده است که اخیراً با نصب بر روی تلسکوپ فضایی هابل باعث زنده شدن مجدد این تلسکوپ شد. این تصویر همراه با چشم انداز مشابهی که توسط تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا گرفته شده، مناطقی غنی از گاز های بسیار گرم و منابع نورانی کوچکی را به نمایش کشانده است. بقایای حدود 60 انفجار ابرنواختری هم در تصویر بالا یافت می شود. مترجم: مهدی زمانی ماهنامه نجوم

ادغام کهکشانی از دید هابل

در زمان برخورد کهکشان ها ستارگان در کجا به وجود می آیند؟ برای یافتن جواب این سوال منجمان از کهکشان ادغامی NGC 2623 (که از پهلو دیده می شود) با کیفیت بالا و با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل در سال 2007 تصویر برداری کردند. تحلیل این تصویر هابل و تصاویر دیگرش از NGC 2623 ، در نور مادون قرمز توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر، در پرتو X توسط تلسکوپ نیوتن-XMM و در فرابنفش توسط GALEX انجام شد؛ نتیجه تحلیل نشان می دهد که این کهکشان ادغامی توسط دو کهکشان مارپیچی به وجود آمده که با برخورد با یکدیگر شکل آنها تغییر کرده و هسته های آنها هم به صورت یک هسته کهکشانی فعال واحد درآمده است. (مترجم: در ادغام کهکشان های مارپیچی به علت بزرگی هسته ها و سیاهچاله های مرکزی، پس از ادغام کامل، هسته ای بسیار فعال به وجود می آید که به آن (AGN) می گویند). همانطور که در نزدیک مرکز تصویر بالا هم دیده می شود شکل گیری ستارگان در اطراف این هسته ادامه پیدا می کند؛ وسعت دنباله های کشندی انبساط یافته نیز در دو طرف تصویر دیده می شود (مترجم: دنباله های کشندی، بازو هایی از ستارگان کهکشان های در حال برخورد می باشند که به علت ادغام انبساط می یابند و بعضی اوقات تا 10 برابر قطر دو کهکشان در فضا کشیده می شوند.)؛ و به صورت اتفاقی در محدوده بالا، سمت چپ کهکشان، ناحیه ای خارج از محدوده هسته قرار گرفته که در آن خوشه هایی از ستاره های پرنور آبی رنگ وجود دارند. برخوردهای کهکشانی می توانند صد ها میلیون سال به طول بی انجامند و آثار مخرب جاذبه ای به بار آورند. NGC 2623 که با نام Arp 243 هم شناخته می شود، محدوده ای حدود 50 هزار سال نوری و فاصله ای نزدیک به 250 میلیون سال نوری در راستای صورت فلکی سرطان (خرچنگ)، از ما دارد. بازسازی (مدل سازی) کهکشان های ادغام یافته و پی بردن به چگونگی ادغام آنها اغلب چالش برانگیز هستند و بعضی اوقات هم غیر ممکن، اما به طور کلی این کار برای دانستن این که چگونه کیهان ما رشد کرده، بسیار مهم است. مترجم: مهدی زمانی ماهنامه نجوم

رصدخانه های بزرگ مرکز کهکشان را جستجو کردند

سطح حلقه ی زحل در سمت دیگر آن توسط خورشید کاملا روشن شده است. طی پانزده سال گذشته، خورشید بخش جنوبی زحل و حلقه هایش به طور کامل روشن می کرد، ولی بعد از رسیدن زحل به نقطه ی اعتدالش این روند کاملا برعکس شده است. ماه قبل در تصویر بالا، فضاپیمای روبوتیک کاسینی در مدار زحل تصویر این سیاره ی غول پیکر و حلقه های خیال انگیزش را درست بعد از اعتدال این سیاره ثبت کرده است. در این تصویر که توسط کاسینی از آن سوی زحل و قمرش تتیس تهیه شده، این دو کره هریک هلالی تشکیل داده اند که از زمین قابل مشاهده نیست. همینطور که حلقه ها در حال گردش به سمت خورشید هستند، تنها یک سایه ی باریک از حلقه های زحل بر مرکز سیاره قابل مشاهده است. گرچه بررسی دقیقتر حلقه های زحل اجزای درخشانی موسوم به اسپوک (پره ی چرخ) را در آن نشان می دهد که گمان میشود از دسته هایی از ذرات یخ باردار تشکیل شده باشد. طبیعت و دینامیک اسپوک ها هنوز به طور کامل شناخته شده نیست و کماکان موردی برای تحقیق قرار می گیرد. محمدحسین رحمانی ماهنامه نجوم

هنر و علم در NGC981

این منظره تلسکوپی زیبا از آسمان، کهکشان مارپیچی NGC981 را به صورت واضحی نشان می­ دهد. این جزیره کیهانی در حدود 50000 سال نوری وسعت دارد و 60 میلیون سال نوری دورتر از ما در صورت فلکی حمل(Aries) قرار گرفته. یک معرفی هنرمندانه: تصویر، ستاره های پیش زمینه میخ مانندی در کهکشان راه شیری خودمان، و ابرهای غبار به هم پیچیده­ای که در بالای صفحه کهکشان خودمان قرار دارند را نشان می­ دهد؛ همچنین NGC981 در یک لحظه کیهانی مهم برای اخترفیزیک­ دانان سیاره زمین ثبت شده است. نور ابرنواختر SN2009js که در تصاویر گذشته موجود نبود، در این تصویر توسط دو خط در پایین و سمت چپ مرکز کهکشان نشان داده شده است. این ابر نو اختر در واقع انفجار مرگبار یک ستاره پرجرم در داخل صفحه کهکشان NGC981 می­ باشد. این ابرنواختر در ماه اکتبر توسط تیم های جستجوی ابرنواختر در ژاپن و ایالات متحده کشف شد. علیرضا عظیمی ماهنامه نجوم

ستاره‌های جوان در ابر رو حوا

در این منظره که از سوی تلسکوپ فضایی اسپیترز و به کمک رنگ‌های کاذب تهیه شده است٬ ابرهای غبار کیهانی و ستارگان تازه متولد شده‌ی جای گرفته در این ابر، در‌ طول‌موج ‌های فروسرخ می‌درخشند. منظره‌ی به تصویر کشیده شده یکی از نزدیک ترین مناطقی است که ستارگان در آن شکل می گیرند. این منطقه بخشی از مجموعه ابر رو حوا است که در فاصله‌ی تقریبی 400 سال نوری از ما و در نزدیکی لبه جنوبی صورت‌فلکی چشمگیر حوا قرار گرفته است. این منظره حدود 5 سال نوری از آسمان را پوشش می‌دهد. ستاره های تازه متولد شده پس از شکل گیری، همراه با ابری بزرگ و متشکل از گاز هیدروژن ملکولی سرد، غبار اطراف خود را گرم کرده و درخشش فروسرخ تولید می کنند. اکتشاف دراین ناحیه به وسیله پرتوهای فروسرخ سبب آشکار شدن 300 ستاره تازه شکل گرفته و تکوین یابنده شده است که متوسط سن آنها 300000 سال تخمین زده می شود و در مقایسه با سن خورشید که 5 میلیارد سال است، بسیار جوان محسوب می شوند. آذر محمدآبادی ماهنامه نجوم

میدان عمیق سحابی حلقه

چشم‌انداز آشنای سحابی حلقه (M57) که مشتاقان آسمان را حتی با تلسکوپ‌های کوچک به سوی خود فرا‌می‌خواند٬ در فاصله‌ی تقریبی 2000 سال نوری و در صورت فلکی موزیکال چنگ رومی (شلیاق) قرار دارد. حلقه‌ی مرکزی این سحابی در حدود یک سال نوری گسترده است٬ اما این نمایش عمیق- تلاشی جمعی از جمع‌آوری داده از سه تلسکوپ متفاوت- رشته‌های حلقه مانندی از گاز‌های درخشان را که در مکانی بسیار دورتر از ستاره‌ی مرکزی سحابی در حال گسترش هستند را نیز به کاوش می‌گیرد. البته در این مورد از سحابی‌های سیاره‌ای که به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته است٬ مواد تابان منشا سیاره‌ای ندارند و این ابرهای گازی٬ لایه‌های بیرونی به جای مانده از ستاره‌‌ی خورشید مانند در حال مرگی را به تصویر می‌کشانند. این تصویر مرکب شگفت‌انگیز پرتودهی هیدروژن اتمی حلقه در نور مرئی (بخش‌های بنفش‌رنگ) و پرتودهی هیدروژن ملکولی را در طول‌موجهای نزدیک به مادون قرمز(بخش‌های قرمزرنگ) را در بر می‌گیرد. کهکشان مارپیچی بسیار دور IC1296 نیز در گوشه‌ی راست بالای تصویر قابل مشاهده است. آذر محمدآبادی ماهنامه نجوم

گودال برخوردی استیکنی

استیکنی بزرگترین گودال برخوردی بر روی فوبوس (قمر مریخ) است. این گودال به نام کلو آنجلین استیکنی (Chloe Angeline Stickney ) نام گذاری شده است که ریاضیدانی برجسته در زمان خود و همسر آسفا هال (Asaph Hall ) کاشف دو قمر سیاره سرخ در 1877، بوده است. استیکنی با 9 کیلومتر وسعت نزدیک به نیمی از قطر فوبوس را فرا گرفته است. این گودال برخوردی آنقدر بزرگ است که در نگاه اول به این قمر کوچک به راحتی دیده می شود. این تصویر خیره کننده از استیکنی و محیط اطرافش که مقداری رنگ هایش تقویت شده، توسط دوربین نصب شده هریس (HiRISE ) بر روی مدارگرد شناسایی مریخ و از فاصله شش هزار کیلومتری نسبت به قمر فوبوس در مارس 2008 گرفته شده است. اگرچه جاذبه سطحی سیارکی مانند فوبوس کمتر از یک هزارم جاذبه زمین است اما با گذشت زمان مواد و دیواره های داخلی گودال تضعیف و فرسوده شده اند. رنگ مایل به آبی نزدیک به لبه گودال نشان دهنده جایگزین شدن سطح نسبتاً تازه بر روی فوبوس است. منشاء شیار های باریک بر روی سطح این قمر ناشناخته است اما احتمال دارد به علت ضربه حاصل از برخورد به وجود آمده باشد. مترجم: مهدی زمانی ماهنامه نجوم

M7: خوشه ی ستاره ای باز در عقرب

M7 یکی از مهمترین خوشه های باز ستاره ای در آسمان است. این خوشه که ستاره های درخشان آبی رنگ بر آن حکمفرمانی می کنند، می تواند با چشم غیر مسلح در آسمانی تاریک در دم صورت فلکی عقرب دیده شود. M7 در کل تقریباً شامل 100 ستاره است و تقریباً 200 میلیون سال عمر دارد. این خوشه 25 سال نوری گستردگی دارد و تقریباً 1000 سال نوری دورتر از ما قرار گرفته است. تصویر نور دهی شده و ژرف بالا، ماه گذشته و در طی چندین شب، از یال بریث (Yalbraith)، در NSW، در استرالیا گرفته شد. خوشه ی ستاره ای M7 از دوران باستان شناخته شده بوده و بطلمیوس در سال 130 پس از میلاد آن را ثبت کرده بود. در این تصویر همچنین یک ابر غبار تاریک و به طور لفظی میلیون ها ستاره ی غیر مرتبط رو بسوی مرکز کهکشان مشاهده می شوند. مترجم: بهدخت عرفانیان ماهنامه نجوم

موهای سیخ خورشید آبی

شاید خورشید ما به نظر تماما نرم و پر مانند بیاید، اما اینطور نیست. خورشید ما یک توپ بسیار بزرگ از حباب­های گاز داغ، بیشتر گاز هیدروژن، میباشد. تصویر بالا از خورشید ما ماه پیش در یک رنگ قرمز بخصوص از نور منتشر شده توسط گاز هیدروژن به نام هیدروژن-آلفا گرفته شد و سپس به رنگ آبی ظاهری تغییر داده شد. در این نور، جزئیات فام سپهر(Chromosphere) خورشید به طور خاص آشکار هستند، لوله های باریک بیشماری از بسترهای مغناطیسی گاز داغ، مشهور به خارهای برخاسته از خورشید (شبیه به موهای سیخ یک فرش پر مو) پر رنگ شده اند. خورشید ما به خاطر اینکه داغ است می­درخشد، اما بر روی آتش قرار ندارد. آتش کسب سریع اکسیژن است، ولی در خورشید اکسیژن بسیار کمی وجود دارد. منبع انرژی خورشید ما همجوشی هسته­ای، تبدیل هیدروژن به هلیوم در داخل اعماق هسته آن، است. هیچ لکه خورشیدی یا منطقه بزرگ فعالی در آن روز بر روی خورشید آشکار نبوده است، با این حال چند برجستگی خورشیدی در اطراف لبه ها آشکار است. علیرضا عظیمی ماهنامه نجوم

خوشه پروین در حالت مقابله با سحابی کالیفرنیا

در گوشه‌ی بالا سمت راست، پروین به رنگ آبی آراسته شده‌است. پروین یکی از پرنورترین و بارزترین خوشه‌های باز در آسمان است که به نام هفت خواهران و M45 نیز شناخته می‌شود. پروین تقریبا 3000 ستاره را در خود جای داده و حدود 400 سال نوری از ما فاصله دارد ولی تنها 13 سال نوری در فضا گسترده شده‌است. در اطراف ستارگان، سحابی بازتابی تماشایی آبی رنگی است که از غبار ریز تشکیل شده. مثل معروفی می‌گوید وقتی که خوشه نام‌گذاری شد، یکی از ستارگان پرنورتر نور خود را از دست داد. در گوشه‌ی پایین سمت چپ، سحابی کالیفرنیا به رنگ قرمز می‌درخشد. این سحابی که به خاطر شکلش کالیفرنیا نامگذاری شده،‌ بسیار کم‌نورتر از پروین است و در نتیجه به دشواری می‌توان آن را مشاهده کرد. این حجم بزرگ از گاز هیدروژن درخشان که با نام NGC 1499 نیز شناخته می‌شود، حدود 1500 سال نوری از ما فاصله دارد. با اینکه حدود 250 ماه کامل در فاصله‌ی بین این دو سحابی جای می‌گیرد، این تصویر ترکیبی و میدان دید باز بالا از اعماق آسمان، توانسته هردوی آنها را به دام بیندازد. محمدحسین رحمانی ماهنامه نجوم

راکت اریس 1-X پرتاب شد

ناسا در هفته گذشته پرتاب یک راکت جدید را تست کرد. پس از پرتاب سترن (Saturn ) که در دهه های 1960 و 1970 انسان را به مدار زمین و ماه برد، اریس (Ares 1-X ) اولین موشکی بود که بدون نیاز به حمل یک شاتل از مرکز فضایی کندی پرتاب شد. ناسا در حال انجام تست های اولیه برای جایگزین کردن ناوگان کهنه شاتل های فضایی با اریس است. پیشرانه باور نکردنی اریس 1-X می تواند یک موشک سنگین را از حالت سکون ایستاده در کمتر از 8 ثانیه به سرعت صعود عمودی 100 کیلومتر در ساعت برساند. تست پرتاب راکت در هفته پیش از محدوده ای به وسعت یک زمین فوتبال و پوشیده از 700 سنسور برای ضبط داده هایی که مهندسان را قادر خواهند ساخت تا جزئیات را برای موشک های اریس بعدی اصلاح کنند، انجام شد. تصویر بالا علاوه بر آن که حرکت اریس 1-X را در فضا نشان می دهد تصادم حلقه ای از قطرات آب با قسمت فوقانی راکت (که احتمالاً توسط فشار جو تولید شده است) را نیز نشان می دهد. مترجم: مهدی زمانی منبع:ماهنامه نجوم

حباب و M52

این ترکیب کیهانی آنگونه که به چشم می‌آید٬ سحابی حباب در سمت راست بالای تصویر و خوشه‌ی ستاره‌ای باز M52 را به خوبی در معرض مقایسه قرار می‌دهد٬ اگرچه این دو در مقیاس‌های دیگر نا‌متوازن به نظر می‌رسند. سحابی حباب (همچنین معروف به NGC 7635 )٬ جایگرفته در میان مجموعه‌ای از گاز و غبار میان ستاره‌ای و رانده شده با باد‌های تک ستاره‌ای پر‌جرم از نوع O ٬ پهنایی در حدود 10 سال نوری را دارد. از طرف دیگر٬ M52 خوشه‌ی پر‌ستاره‌ی بازی است که نزدیک به هزاران ستاره را در خود جای داده است. این خوشه خود در حدود 25 سال نوری گسترده شده است. فاصله‌‌ی سحابی حباب که در سوی مرز شمالی ذات‌الکرسی مشاهده می‌شود در حدود 11000 سال نوری تخمین زده می‌شود و این در حالی است که خوشه‌ی ستاره‌ای M52 در فاصله‌ی تقریبی 5000 سال نوری قرار دارد. آذر محمدآبادی منبع: ماهنامه نجوم

JKCS041 دورترین خوشه کهکشانی که تا به حال کشف شده است

چه میشد اگر میتوانستیم آغاز عالم را ببینیم؟ میتوانیم، زیرا که سن عالم با گذشتن نور از عالم هویدا میشود. نگاه دقیق به اجرام دوردست، به ما میگوید که عالم حتی در نزدیکی آغازش چگونه بوده است. از آنجایی که تلسکوپها دروازه های زمان نیز هستند، رصد کردن خوشه های دوردست میتواند مورد استفاده قرار بگیرد، برای مثال: برای فهمیدن اینکه چه زمان و چگونه این توده کهکشانی بزرگ شکل گرفته است. قبلا، رکورد انتقال به سرخ برای یک خوشه کهکشانی حدود 1.5، متناظر با حدود 9 میلیارد سال نوری فاصله بود. اخیرا، با استفاده از اطلاعات تصاویر پرتو ایکس از رصدخانه فضایی پرتو ایکس چاندرا، یک خوشه دورتر یافت شده است. JKCS041 که در بالا میبینید، دارای انتقال به سرخ 1.9، متناظر با حدود 1 میلیارد سال نوری دورتر از رکورد قبلی میباشد. گاز پرتو ایکس داغ که گروه کهکشانی قابل رویت را به عنوان یک خوشه حقیقی کهکشانی، که در بالا با رنگ آبی منتشر شده است، تایید میکند، منطبق است با یک تصویر نور مرئی که ستاره های پیش زمینه زیادی را نشان میدهد. JKCS041 امروز در حالی دیده میشود که فقط یک چهارم سن حال عالم را گذرانده است. علیرضا عظیمی منبع:ماهنامه نجوم