۱۳۸۸ اسفند ۱, شنبه

آندرومدای فروسرخ از نگاه WISE

این نمای واضح و گسترده میدان٬ نور فروسرخ کهکشان مارپیچی آندرومدا (M31 ) را به نمایش می‌گذارد. غبار گرم‌شده از سوی ستارگان جوان آندرومدا به رنگ زرد و قرمز نمایان است و این در حالی است که ستارگان پیرتر با غباری مایل به آبی مشاهده می‌شوند. این تصویر آسمانی با رنگ کاذب ترکیبی از تصاویر ماهواره ی جدید ناسا٬ پی‌جوی نقشه‌بردار فروسرخ گسترده میدان (WISE )٬ است. آندرومدا با قطر بیش از دو برابر قطر کهکشان راه شیری بزرگترین کهکشان در گروه محلی است. کهکشان‌های اقماری آندرومدا٬ M110 (پایین) و M32 (بالا) نیز در این میدان‌های ترکیبی قرار می‌گیرند. ماهواره‌ی WISE در دی ماه سال جاری پرتاب شد و در 25‌ام بهمن ماه نقشه‌‌برداری شش ماهه‌ی خود را از آسمان آغاز کرد. این ماهواره که انتظار می‌رود علاوه بر کشف سیارک‌ها‌ی نزدیک به زمین جهان دورتر را نیز بر ما مکشوف سازد٬ آشکارساز‌های حساس فروسرخ آن با هیدروژن منجمد خنک می‌شود. منبع: ماهنامه نجوم مترجم: آذر محمدآبادی

۱۳۸۸ بهمن ۳۰, جمعه

ناحیه ی روزت

چه چیزی سحابی پرگل روزت را احاطه کرده است؟ برای بهتر تصویر کردن این ناحیه از آسمان به تازگی عکسی چشمگیر با میدان دید باز و عمیق گرفته شده که در آن علاوه بر این سحابی نشری مشهور پرگل که در گوشه ی سمت راست قرار دارد چندین جرم برجسته ی دیگر آسمان هم نمایان شده اند. مرکز سحابی روزت که NGC 2237 نام دارد پر از ستاره های درخشان آبی رنگ است که متعلق به خوشه ی ستاره ای باز NGC 2244 هستند و بادها و نور پرانرژی آن ها از مرکز سحابی خارج می شود. در پایین گل مشهور که نمادی از روز ولنتاین است، ستونی از گاز و غبار قرار دارد که مانند ساقه ی یک رز به نظر می آید ولی طولش صدها سال نوری است. در میان تصویر بالا ستاره ی آبی رنگی درست در زیر و سمت چپ مرکز قرار گرفته کهS تکشاخ نامیده می شود. این ستاره بخشی از خوشه ی باز ستاره ای است که NGC 2264 نامیده می شود و به خوشه ی دانه برف معروف است. سمت راست S تکشاخ عارضه ی تیره ی نوک تیزی قرار دارد که سحابی مخروطی نامیده می شود. این سحابی احتمالاً در اثر وزش باد از ستاره ی پرجرمی که غبار آنرا پوشانیده به این شکل درآمده است. در سمت چپ S تکشاخ، سحابی خز روباه قرار گرفته است. ناحیه ای پر آشوب که در اثر تغییرات سریع خوشه ی دانه برف ایجاد شده است. ناحیه ی روزت، در فاصله ی تقریباً 5000 سال نوری از ما، حدوداً دو برابر دورتر از ناحیه ی احاطه کننده ی S تکشاخ است. کل این زمینه را می توان با یک تلسکوپ کوچک که به سوی صورت فلکی تکشاخ (Monoceros) نشانه رفته باشد مشاهده کرد. مترجم: بهدخت عرفانیان

خوشۀ ستاره ای M34

این خوشۀ باز ستاره ای زیبا، تقریباً به وسعت قرص کامل ماه در آسمان است. این جرم که در تلسکوپ های کوچک به راحتی احساس می شود، با فاصله ای حدود 1800 سال نوری در صورت فلکی برساووش قرار گرفته. در آن فاصله، طبیعتاً باید M34 حدود 15 سال نوری وسعت داشته باشد. تمامی ستارگان M34 با سنی حدود 200 میلیون سال (مترجم: آن ها تازه در دوران نوجوانی خود قرار دارند.) ، در یک زمان و در یک ابر غبار و گاز شکل گرفته اند. اما مانند تمامی خوشه های ستاره ای باز، در صفحۀ کهکشانمان می گردد. M34 سر انجام تحت تأثیر کشش های جاذبه ای و مواجهه با ابر های میان ستاره ای و دیگر ستارگان راه شیری، دچار پراکندگی خواهد شد. بیش از 4 میلیارد سال پیش، خورشید ما هم در یک چنین خوشۀ باز ستاره ای شکل گرفته است منبع: ماهنامه نجوم